Chân dung cô Phương (3,1 triệu USD)

Bức tranh Chân dung cô Phương của danh họa Mai Trung Thứ

Bức tranh đã gây chấn động giới mỹ thuật Việt Nam khi được nhà đấu giá Sotheby's Hồng Kông gõ búa thành công với mức giá 3,1 triệu USD trong phiên đấu giá "Beyond Legends: Modern Art Evening Sale" vào năm 2021. Đây là mức giá cao nhất từng được trả cho một tác phẩm mỹ thuật Việt Nam, chính thức vượt qua kỷ lục trước đó của bức Khỏa thân (Nude) của Lê Phổ, được bán ra hai năm trước.

Tác phẩm được Mai Trung Thứ vẽ vào năm 1930, ngay sau khi ông tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Với chất liệu sơn dầu, kích thước lớn 135,5 x 80 cm, bức tranh khắc họa chân dung một thiếu nữ trẻ thuộc tầng lớp quý tộc Hà Nội, được cho là người yêu của họa sĩ. Đây là một trong những sáng tác sớm nhất và quan trọng nhất của ông, thể hiện phong cách kết hợp giữa hiện đại phương Tây và tinh thần truyền thống Việt Nam.

Ngay sau khi hoàn thành, Chân dung cô Phương đã được mang đi trưng bày tại Triển lãm Quốc tế Thuộc địa ở Paris năm 1931, nơi nó nhận được đánh giá rất tích cực từ giới chuyên môn và nghệ sĩ quốc tế. Sau triển lãm, tác phẩm được một nhà sưu tập Pháp mua lại, và sau đó trở thành một phần trong bộ sưu tập tư nhân danh tiếng “Ký ức Đông Dương” của bà Dothi Dumonteil — người có ảnh hưởng trong giới sưu tập nghệ thuật Đông Nam Á tại Pháp.

Không chỉ có giá trị nghệ thuật và lịch sử vượt trội, Chân dung cô Phương còn có ảnh hưởng văn hóa sâu rộng. Tác phẩm từng xuất hiện trong bộ phim Mùi đu đủ xanh (1993) của đạo diễn Trần Anh Hùng — bộ phim đoạt giải Camera d’Or tại Liên hoan phim Cannes và được đề cử Oscar. Sự xuất hiện này góp phần nâng cao danh tiếng và giá trị biểu tượng của bức tranh.

Với mức giá 3,1 triệu USD, Chân dung cô Phương không chỉ xác lập kỷ lục trong lịch sử đấu giá mỹ thuật Việt Nam, mà còn khẳng định vị thế quốc tế ngày càng lớn mạnh của nghệ thuật Việt. Thành công này đã thắp lên niềm tự hào về di sản văn hóa dân tộc, đồng thời mở rộng cánh cửa cho các họa sĩ Việt Nam vươn ra thị trường nghệ thuật toàn cầu.